تعیین و ارزیابی عوامل موثر در تجدید حیات ساختار محلات در حال تغییر با تأکید بر ابعاد اجتماعی(نمونه موردی: محله قلهک تهران)

محله به عنوان یکی از مهمترین عناصر ساختاری شهر، نقش مهمی در کیفیت زندگی انسان بر عهده دارد و بعد از نظام خانواده ، دومین محیط اجتماعی هویت بخش انسان تعریف میگردد. لذا تغییرات و تحولات محله در طول زمان میتواند بر کیفیات زندگی ساکنین تأثیرات مثبت و منفی داشته باشد . محلات موجود را میتوان از دیدگاهی به 3 دسته گوناگون تقسیم بندی نمود . دسته اول محلات قدیمی با بافت و ساختاری ارزشمند و البته اکثراً فرسوده است . دسته دوم محلاتی با قدمتی یکصد ساله و کمتر است که دارای ارزش های ساختاری و هویتی است و امروزه این ساختار و هویت با تغییر سبک زندگی در حال دگرگونی و نابودی است و سومین دسته محلات نوساز امروزی است که متأسفانه توجه به تأمین کمیت های مورد نیاز باعث شده اکثر این محلات از کیفیت های ساختاری و اجتماعی مطلوب فاصله داشته باشند . موضوع این پایان نامه بررسی و شناخت عناصر ساختاری در محلات در حال تغییر و نحوه تأثیرگذاری عوامل گوناگون در از دست رفتن کیفیت های حاکم بر این محلات است . ار مهم ترین ویژگی های یک محله سالم ،رونق تعاملات و زندگی اجتماعی در آن است . هدف این تحقیق جستجو در پی یافتن شیوه مداخله طراحی شهری برای ارتقای سرمایه های اجتماعی و اعتقادی در محلات ایرانی در حال تغییر است . محله به عنوان مفهومی که نزدیک به 1400 سال قدمت در فرهنگ ایرانی دارد ، مفهومی کالبدی و اجتماعی است و برای حیات خود به تن و روح نیاز دارد . سرمایه اجتماعی بسان غذای روح محلات ایرانی باید همواره دارای رونق بوده و تعاملات اجتماعی محله را پشتیبانی نماید. از میان محلات شهر تهران ،محله قلهک ،یکی از این محلات است . در این پژوهش سعی شده است پس از شناخت مفاهیم و آشنایی با مبانی نظری مرتبط با تحقیق ، به شناخت لایه های فرم شهری در این محله پرداخته شده و پس از ارزیابی نتایج جمع آوری شده توسط منابع بالادستی و مصاحبه ها و پرسشنامه های محلی ، این نتایج به روش swot مورد ارزیابی نهایی قرار گیرد.در مرحله بعد چارچوب طراحی شهری به روش بیان شده در غالب «شرح خدمات تبپ تهیه چارچوب طراحی شهری» محصول مهندسین مشاور طرح پیراوش تهیه شده است . با توجه به موضوع این پژوهش که موضوعی مکان محور و موضوع محور بوده است . تهیه اصول و راهنمای طراحی برای لایه های مختلف فرم شهری (کاربری ، حرکت و دسترسی ،فرم کالبدی ، فضای همگانی و منظر شهری) ، در مکانی خاص (محله قلهک) مدنظر بوده است . لذا پس از تهیه اصول مورد نظر برای ارتقای سرمایه های اجتماعی در محله در غالب لایه های فرم شهری ، این اصول به صورت نقشه های چارجوب طراحی شهری و ارائه پیشنهاداتی برای اجرای این سیاست ها ارائه شده است.